Tworzenie statutu fundacji rodzinnej – kluczowe zasady i wymogi prawne

Podczas zakładania fundacji rodzinnej bardzo ważne jest opracowanie odpowiedniego statutu, który określa zasady funkcjonowania, cele fundacji oraz relacje między fundatorem, zarządem, a beneficjentami. Jak prawidłowo go przygotować? I na jakie wymogi prawne należy zwrócić uwagę?

Zasady tworzenia statutu fundacji rodzinnej

Podczas tworzenia statutu fundacji rodzinnej należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach, takich jak: 

1. Zasada zgodności z wolą fundatora — statut powinien w pełni odzwierciedlać intencje fundatora co do celów i sposobu zarządzania majątkiem. Fundator powinien jasno określić swoje oczekiwania dotyczące działalności fundacji, ponieważ to właśnie te oczekiwania będą wyznacznikiem dla przyszłych działań fundacji. Wola fundatora powinna być szanowana przez wszystkie organy fundacji.

2. Przejrzystość zapisów — statut fundacji powinien być sporządzony w sposób precyzyjny i zrozumiały. Niejasne sformułowania mogą prowadzić do nieporozumień, które mogą negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie fundacji i relacje między jej członkami. 

•  Elastyczność w dostosowaniu do zmian — statut fundacji rodzinnej powinien być elastyczny, aby umożliwić dostosowanie działalności fundacji do zmieniających się okoliczności. Prawo do modyfikacji statutu jest istotne, ponieważ dzięki temu możliwa jest aktualizacja zasad działania fundacji w przypadku np. zmieniających się potrzeb beneficjentów.

• Zasady dystrybucji zysków i świadczeń dla beneficjentów -

• Statut fundacji rodzinnej powinien regulować zasady wypłaty świadczeń na rzecz beneficjentów, w tym rodzaj i częstotliwość wypłat, sposób ich ustalania oraz ewentualne warunki, które beneficjenci muszą spełniać. Często stosuje się zasady, które ograniczają wypłaty jedynie do określonych sytuacji życiowych, takich jak edukacja, leczenie lub inne cele związane z dobrostanem rodziny.

Wymogi prawne związane z tworzeniem statutu fundacji rodzinnej

Przepisy prawa określają pewne obowiązkowe elementy, które muszą znaleźć się w statucie fundacji rodzinnej. W Polsce zasady te regulują m.in. ustawy o fundacjach oraz przepisy kodeksu cywilnego. Najważniejsze wymogi prawne obejmują:

• Forma statutu

Statut fundacji rodzinnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Tylko dokument w tej formie jest uznawany za ważny i może być podstawą do rejestracji fundacji w Krajowym Rejestrze Sądowymrejestrze fundacji rodzinnych.

• Określenie celu fundacji

Prawo wymaga, aby statut jasno określał cele fundacji rodzinnej. Cele te mogą być zróżnicowane – może być to na przykład wsparcie finansowe wybranych członków rodziny lub działalność charytatywna.  

• Struktura organów fundacji

Statut musi precyzyjnie określać strukturę organizacyjną fundacji, w tym skład i sposób powoływania zarządu, rady nadzorczej lub innych organów kontrolnych. Ważne jest także, aby statut określał kompetencje i uprawnienia poszczególnych organów. Istotne jest, aby statut określał, którzy beneficjenci biorą udział w zgromadzeniu beneficjentów i mają wpływ na istotne decyzje dotyczące fundacji rodzinnej.

• Polityka zarządzania majątkiem

Statut fundacji rodzinnej powinien określać zasady zarządzania majątkiem, które będą przestrzegane przez zarząd. Powinny one uwzględniać strategię inwestycyjną, zasady korzystania z majątku oraz kwestie dotyczące ochrony kapitału przed ryzykiem.

• Zasady dystrybucji zysków i świadczeń dla beneficjentów

Statut fundacji rodzinnej powinien regulować zasady wypłaty świadczeń na rzecz beneficjentów, w tym rodzaj i częstotliwość wypłat, sposób ich ustalania oraz ewentualne warunki, które beneficjenci muszą spełniać. Często stosuje się zasady, które ograniczają wypłaty jedynie do określonych sytuacji życiowych, takich jak edukacja, leczenie lub inne cele związane z dobrostanem rodziny.

• Zasady likwidacji fundacji

Statut fundacji rodzinnej musi także regulować procedury jej likwidacji. Wskazane jest, aby precyzyjnie określić, w jakich okolicznościach fundacja może zostać rozwiązana oraz jakie będą zasady rozdzielenia majątku.