Akcja REZERWAT. RDOŚ chce stworzyć nowe obszary chronione

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku przedstawiła propozycję utworzenia nowej sieci rezerwatów przyrody, która obecnie jest na etapie konsultacji. To jeden z najbardziej kompleksowych projektów ochrony przyrody ostatnich lat, obejmujący obszary wodne, torfowiskowe, leśne i morskie.

W regionie bytowskim zaproponowano liczne rezerwaty wodne i torfowiskowe, będące przykładem wyjątkowej mozaiki siedlisk.

Jednym z nich jest „Jeziorko koło Niedarzyna”, które ma chronić kompleks siedlisk wodnych i torfowiskowych tworzących niewielkie jeziorko dystroficzne w otoczeniu pól.

W podobnym klimacie utrzymany jest projekt „Jeziorko koło Ugoszczy”, obejmujący torfowiska mszarne z typową roślinnością, w tym torfowcem odgiętym i rosiczkami.

Wśród jezior dystroficznych wyróżnia się także „Wilczówek” – obszar o wysokich walorach krajobrazowych, w którym jezioro dystroficzne otaczają mszary i stare drzewostany kwaśnej buczyny.

Znaczące powierzchniowo obiekty to „Tuchomskie Błota”, chroniące kompleks borów bagiennych, torfowisk i kwaśnych buczyn na pagórkowatym terenie morenowym, a także „Las nad Jeziorem Mądrzechowskim”, obejmujący zróżnicowany układ torfowisk źródliskowych z wyjątkową koncentracją skrzy­pu olbrzymiego.

W dolinach rzecznych ochronie mają podlegać takie miejsca jak „Dolina Borui” – rezerwat planowany w dolinie rzeki o tej samej nazwie, gdzie występują torfowiska źródliskowe i przepływowe oraz bogata flora, w tym storczyki i poelnik europejski.

💧 Jeziora lobeliowe – perły czystości Pomorza

Ważnym elementem planowanej sieci są rezerwaty obejmujące jeziora lobeliowe – niezwykle czyste i rzadkie zbiorniki, w których występują rośliny wskaźnikowe: lobelia jeziorna, poryblin jeziorny i brzeżyca jednokwiatowa.

[CGK]176[/CGK]

Do tej grupy należą m.in. „Jezioro Boruja Duża”, „Jezioro Płoczyca”, „Jezioro Rekowskie”, „Jezioro Czarne Dąbrówno”, „Jezioro Kwisno Duże”, „Jezioro Piasek”, „Jezioro Długie” oraz „Jezioro Kiedrowickie”.

- Każde z tych jezior stanowi cenny przykład naturalnych procesów wodnych i wyjątkowego stanu czystości, typowego dla najmniej przekształconych ekosystemów Pomorza - uzasadnia RDOŚ.

🌾 Torfowiska i mszary – ostatnie enklawy pierwotnej przyrody

Nie mniej istotne są mniejsze, często ukryte wśród lasów torfowiska i mszary, jak „Studzienickie Torfowiska”, „Torfowiska nad Jeziorem Okunie”, „Mszary Masłowickie”, „Mszar w Roli”, „Miastecki Kocioł” i „Miastecki Mszar”.

Są to obiekty, które zachowały niemal pierwotny charakter, często z charakterystyczną roślinnością wysokotorfowiskową i przejściową.

Na ich obszarze występują cenne gatunki torfowców, przygiełek, wełnianek oraz owadożerne rosiczki.

🌲 Kompleksowe obiekty i powiększenia rezerwatów

W projekcie znalazły się również obiekty o charakterze kompleksowym, łączące różne typy siedlisk.

Przykładem są „Zbiorniki koło Jeziora Mausz”, gdzie współwystępują zbiorniki wodne i torfowiska mszarne, czy „Bory Bagienne nad Jeziorem Małym” – rozległy obszar borów bagiennych przy jeziorze Małym.

Różnorodne walory przyrodnicze reprezentują także „Cztery Jeziora” w gminie Czarna Dąbrówka, obejmujące kompleks jezior lobeliowych i dystroficznych w otoczeniu borów sosnowych.

Na szczególną uwagę zasługują obiekty o charakterze regeneracyjnym, takie jak „Jezioro Czarne w PKDS”, w którym procesy przyrodnicze prowadzą do naturalnej odbudowy torfowiska, czy „Torfowisko Radość – powiększenie”, stanowiące uzupełnienie istniejącego rezerwatu „Mechowisko Radość”.

W jego granicach planuje się ochronę torfowiska alkalicznego z dobrze wykształconą florą mechowiskową i storczykowatą.

Ochronie mają również podlegać cenne doliny rzeczne i zbiorniki wodne, w tym „Dolina Starej Słupi” – fragment nieczynnego już koryta rzeki z bogatą roślinnością źródliskową – oraz „Zbiornik Zalewy”, który obejmie górną część sztucznego zbiornika zaporowego na Słupi, stanowiącego ważną ostoję ptaków wodnych, w tym żurawi i łabędzi krzykliwych.

🌍 Pomorski projekt ochrony przyrody na skalę europejską

Propozycja RDOŚ w Gdańsku ma na celu stworzenie spójnego, wielowarstwowego systemu ochrony przyrody – od głębin Bałtyku po torfowiska Pojezierza Bytowskiego.

Nowe rezerwaty mają nie tylko chronić przyrodę, ale także wspierać retencję wody, przeciwdziałać suszy i zachować różnorodność biologiczną Pomorza w dobie zmian klimatycznych.

Nowe rezerwaty mają nie tylko chronić przyrodę, ale także wspierać retencję wody, przeciwdziałać suszy i zachować różnorodność biologiczną Pomorza w dobie zmian klimatycznych.

Jak wyjaśnia Jakub Kięczkowski z Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku, RDOŚ w Gdańsku nie wszczął żadnej formalnej procedury zmierzającej do utworzenia nowych rezerwatów przyrody związanych z jeziorami. 

– Jesteśmy na bardzo wczesnym etapie analiz, prowadzonych w ramach tzw. Shadow List – roboczego zestawienia miejsc o potencjalnie wysokich walorach przyrodniczych, przygotowanego przez Klub Przyrodników – podkreśla Kięczkowski.

Jak dodaje, lista ta miała charakter koncepcyjny, a na obecnym etapie nie analizowano struktury własnościowej gruntów ani uwarunkowań społecznych. 

– To bardzo ważne dla zrozumienia całego procesu. Mówimy o wstępnej weryfikacji, a nie o decyzjach administracyjnych – zaznacza przedstawiciel RDOŚ.

Przedstawiciel dyrekcji podkreśla też, że polskie prawo w pełni chroni własność prywatną, a ewentualne ustanowienie rezerwatu może nastąpić jedynie za zgodą właściciela nieruchomości. 

– Prawo własności jest w tym procesie nienaruszalne i stanowi dla nas zasadę nadrzędną. Bez zgody właściciela nie ma mowy o kontynuowaniu procedury – wyjaśnia Kięczkowski.

RDOŚ w Gdańsku prowadzi obecnie weryfikację poszczególnych lokalizacji z listy. 

– Po analizie jeziora Kiedrowickiego oraz jeziora Piaszno uznaliśmy, że choć ich walory są cenne, nie uzasadniają one objęcia ich najwyższą formą ochrony, jaką jest rezerwat przyrody. To pokazuje, że jesteśmy dopiero na etapie badań i analiz, a nie podejmowania decyzji – dodaje. – Apelujemy o spokój i rzeczowe podejście. Żadne wiążące rozstrzygnięcia nie zapadły. Naszym celem jest działanie transparentne, zgodne z prawem i z pełnym poszanowaniem praw właścicieli gruntów – podsumowuje przedstawiciel Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gdańsku.

💬 A co Wy o tym sądzicie?
Czy tak rozbudowana sieć nowych rezerwatów to dobre rozwiązanie dla Pomorza? Czy pomoże w ochronie przyrody, czy może utrudni rozwój lokalnych społeczności? Dajcie znać w komentarzach! 🌱

[ZT]14172[/ZT]